Ευρωπαϊκό Δίκαιο
Τι σημαίνει Ευρωπαϊκό Δίκαιο και ποια κράτη συμμετέχουν;
Ο όρος «Ευρωπαϊκό Δίκαιο» αναφέρεται στους κανονισμούς που έχουν θεσπιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο και αφορούν στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης. Ουσιαστικά πρόκειται για τον
Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 883/2004
και τον
Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 987/2009.
Το Ευρωπαϊκό Δίκαιο ισχύει προς το παρόν στα εξής κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
πίνακας Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) |
Βέλγιο |
Βουλγαρία |
Δανία |
Γερμανία
|
Εσθονία |
Φινλανδία |
Γαλλία |
Ελλάδα |
|
Ιρλανδία |
Ιταλία |
Κροατία |
Λετονία |
Λιθουανία |
Λουξεμβούργο |
Quelle: Quelle: BEM - Fotolia.com -
Μάλτα |
Ολλανδία |
Αυστρία |
Πολωνία |
Πορτογαλία |
Ρουμανία |
Σουηδία |
Σλοβακία |
Σλοβενία |
Ισπανία |
Τσεχία |
Ουγγαρία |
Κύπρος (ελληνικό τμήμα) |
Το Ευρωπαϊκό Δίκαιο εφαρμόζεται επίσης και σε σχέση με την
Ελβετία
καθώς και τα κράτη του ΕΟΧ:
Ισλανδία
Λιχτενστάιν
Νορβηγία
Παρεμπιπτόντως: Όταν στα περιεχόμενα του ιστοτόπου μας αναφερόμαστε χάριν ευκολίας σε «κράτος μέλος», ο συγκεκριμένος όρος αναφέρεται και στα προαναφερθέντα κράτη, στα οποία εφαρμόζεται το Ευρωπαϊκό Δίκαιο.
Σε αυτά συγκαταλέγονται ιδίως και το Ηνωμένο Βασίλειο και η Βόρεια Ιρλανδία. Το Ηνωμένο Βασίλειο αποφάσισε στις 29 Μαρτίου 2017 να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Παρόλα αυτά το Ευρωπαϊκό Δίκαιο εξακολουθεί να ισχύει χωρίς περιορισμούς έως την έξοδο.
Τι ρυθμίζει το Ευρωπαϊκό Δίκαιο;
Το Ευρωπαϊκό Δίκαιο δημιουργήθηκε για όσους κατά τη διάρκεια του επαγγελματικού τους βίου εργάζονται ή εργάστηκαν σε διάφορες χώρες της Ευρώπης. Αποσκοπεί στην αποφυγή μειονεκτημάτων ως προς τον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης.
Το Ευρωπαϊκό Δίκαιο συνιστά εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης άμεσα εφαρμοστέο Δίκαιο που υπερισχύει του Γερμανικού Δικαίου και καθιστά ανίσχυρους τους γερμανικούς κανόνες που αντίκεινται σε αυτό. Αυτό, ωστόσο, δεν μπορεί να συνεπάγεται την αφαίρεση ή τον περιορισμό δικαιωμάτων ήδη θεμελιωμένων βάσει του Γερμανικού Δικαίου.
Οι πλέον βασικές αρχές του Ευρωπαϊκού Δικαίου είναι οι εξής:
- Ίση μεταχείριση των πολιτών όλων των κρατών μελών,
- Συνυπολογισμός των χρόνων ασφάλισης των κρατών μελών για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος,
- Ισοτιμία των επικρατειών των κρατών μελών για την εξαγωγή των παροχών.
Για ποιον ισχύει το Ευρωπαϊκό Δίκαιο;
Το Ευρωπαϊκό Δίκαιο ευνοεί τους πολίτες των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των χωρών του ΕΟΧ (Ισλανδία, Λιχτενστάιν και Νορβηγία) και της Ελβετίας καθώς και τους επιζώντες.
Οι διατάξεις ισχύουν και για τους ανιθαγενείς και τους πρόσφυγες καθώς και για τους επιζώντες αυτών με μόνιμη κατοικία σε ένα κράτος μέλος, κράτος ΕΟΧ ή στην Ελβετία.
Επίσης το Ευρωπαϊκό Δίκαιο μπορεί, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να ισχύει και για άτομα που δεν διαθέτουν την ιθαγένεια ενός κράτους μέλους (τους λεγόμενους πολίτες τρίτων χωρών).
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο μπορείτε να ανατρέξετε στο φυλλάδιο «Ζωή και εργασία στην Ευρώπη» που διατίθεται δωρεάν.
Ζωή κι εργασία στην Ευρώπη
Πληροφορίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τα δικαιώματά σας στις επιμέρους χώρες
Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Τα δικαιώματά σας ανά χώρα
Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Ηλεκτρονική ανταλλαγή πληροφοριών για την κοινωνική ασφάλιση (EESSI)
Deutsche Fassung
Συμφωνίες Κοινωνικής Ασφάλισης
Με ποια κράτη έχει συνάψει η Γερμανία συμφωνία κοινωνικής ασφάλισης;
Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας έχει ως σήμερα συνάψει διμερείς συμφωνίες κοινωνικής ασφάλισης με 20 κράτη. Αυτές ρυθμίζουν κατ' ουσία τη θεμελίωση συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και την καταβολή των συντάξεων στο εκάστοτε κράτος.
Στον τομέα της συνταξιοδοτικής ασφάλισης η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας συνδέεται με τα ακόλουθα κράτη:
Κράτη – Χώρα | Σημαία | τέθηκε σε ισχύ από |
---|
Αυστραλία |
| 1.1.2003 |
Αλβανία |
| 1.12.2017 |
Βραζιλία |
| 1.5.2013 |
Βοσνία-Ερζεγοβίνη |
| 1.9.1969 |
Χιλή |
| 1.1.1994 |
Ινδία |
| 1.5.2017 |
Ισραήλ |
| 1.5.1975 |
Ιαπωνία |
| 1.2.2000 |
Καναδάς και Κεμπέκ |
| 1.4.1988 |
Κόσοβο |
| 1.9.1969 |
Μαρόκο |
| 1.8.1986 |
Βόρεια Μακεδονία |
| 1.1.2005 |
Μαυροβούνιο |
| 1.9.1969 |
Μαυροβούνιο |
| 1.6.2018 |
Δημοκρατία της Κορέας |
| 1.1.2003 |
Δημοκρατία της Μολδαβίας |
| 1.3.2019 |
Σερβία |
| 1.9.1969 |
Τυνησία |
| 1.8.1986 |
Τουρκία |
| 1.11.1965 |
Ουρουγουάη |
Quelle:Wikimedia Commons
| 1.2.2015 |
Η.Π.Α |
| 1.12.1979 |
Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας έχει συνάψει μια ξεχωριστή συμφωνία, την επονομαζόμενη Συμφωνία περί αποσπασμένων εργαζόμενων, με το ακόλουθο κράτος:
Χώρα | Σημαία | τέθηκε σε ισχύ από |
---|
Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας
|
|
4.4.2002
|
Η συμφωνία περί αποσπασμένων εργαζομένων προβλέπει, πως οι εργαζόμενοι που απασχολούνται προσωρινά από την εταιρεία τους σε άλλο αντισυμβαλλόμενο κράτος, δεν χρειάζεται να καταβάλλουν διπλές εισφορές για τη συνταξιοδοτική ασφάλιση και την ασφάλιση ανεργίας (διπλή ασφάλιση). Η συμφωνία δεν περιλαμβάνει, ωστόσο, άλλες διατάξεις, όπως για παράδειγμα διατάξεις σχετικές με τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή την καταβολή συντάξεων.
Για ποιον ισχύουν οι συμφωνίες κοινωνικής ασφάλισης;
Οι συμφωνίες κοινωνικής ασφάλισης ισχύουν πρωτίστως μόνο για τους πολίτες των εκάστοτε αντισυμβαλλόμενων κρατών. Μπορούν, ωστόσο, - ανάλογα με την εκάστοτε συμφωνία - να βρίσκουν εφαρμογή και για άλλα άτομα που δεν διαθέτουν την υπηκοότητα του εκάστοτε αντισυμβαλλόμενου κράτους.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις επιμέρους συμφωνίες κοινωνικής ασφάλισης ανατρέξτε εδώ.
Πληροφοριακά φυλλάδια
Deutsche Fassung
Δικαίωμα, υποβολή αίτησης και υπολογισμός
Έλεγχος δικαιώματος
Στα εκάστοτε κράτη μέλη ή/και στα αντισυμβαλλόμενα κράτη ισχύουν διαφορετικές προϋποθέσεις θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Κάθε ασφαλιστικός φορέας ελέγχει πάντα ανεξάρτητα, εάν σύμφωνα με τις διατάξεις της εθνικής ασφαλιστικής νομοθεσίας θεμελιώνεται συνταξιοδοτικό δικαίωμα και καταβάλλει τη δική του σύνταξη. Ως εκ τούτου είναι δυνατό να λάβετε σύνταξη από περισσότερα κράτη, ανάλογα με το πού έχετε πραγματοποιήσει χρόνους ασφάλισης και από το εάν εκεί πληρούνται οι εκάστοτε ισχύουσες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Μια «ευρωπαϊκή σύνταξη» ή «συνολική σύνταξη» που να καταβάλλεται από ένα κράτος μέλος για λογαριασμό των άλλων κρατών ή/και ενός αντισυμβαλλόμενου κράτους δεν υφίσταται.
Για τη θεμελίωση ενός γερμανικού συνταξιοδοτικού δικαιώματος μεταξύ άλλων προϋποθέσεων, όπως η συμπλήρωση ενός ορισμένου ορίου ηλικίας, πρέπει να έχει συμπληρωθεί και ένας ελάχιστος χρόνος ασφάλισης, ο επονομαζόμενος χρόνος αναμονής.
Αυτός διαφέρει σημαντικά στα διαφορετικά γερμανικά συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Έτσι για παράδειγμα για τη σύνταξη γήρατος για ιδιαίτερα μακροχρόνια ασφαλισμένους ανέρχεται στα 45 έτη, ενώ για την πλήρη σύνταξη γήρατος είναι μόνο 5 έτη. Για αυτούς τους χρόνους ελάχιστου χρόνου ασφάλισης συνυπολογίζονται βάσει του Ευρωπαϊκού Δικαίου οι γερμανικοί χρόνοι ασφάλισης και οι χρόνοι ασφάλισης σε άλλα κράτη μέλη. Το Δίκαιο που διέπει τις διμερείς συμφωνίες περιλαμβάνει αντίστοιχες διατάξεις.
Επίσης οι διαφορετικοί χρόνοι ασφάλισης για τις ειδικές παροχές για τους εργαζόμενους σε ορυχεία μπορούν να συμπληρωθούν μέσα από τον συνυπολογισμό των χρόνων ασφάλισης σε κράτη μέλη ή σε ορισμένα αντισυμβαλλόμενα κράτη.
Για τη θεμελίωση του ασφαλιστικού δικαιώματος πέραν της περιόδου αναμονής που ισχύει για τις διάφορες γερμανικές συντάξεις πρέπει να πληρούνται και ειδικές προϋποθέσεις, σύμφωνα με τις οποίες απαιτείται πριν την έναρξη της συνταξιοδότησης η πραγματοποίηση χρόνων ασφάλισης με καταβολή ασφαλιστικών εισφορών στα πλαίσια μιας υποχρεωτικά ασφαλιζόμενης απασχόλησης ή δραστηριότητας. Εδώ είναι δυνατός ο συνυπολογισμός των αντίστοιχων χρόνων ασφάλισης που έχουν πραγματοποιηθεί σε ένα κράτος μέλος ή σε αντισυμβαλλόμενο κράτος.
Τα άλλα κράτη μέλη ή αντισυμβαλλόμενα κράτη πρέπει κατά τον έλεγχο των δικών τους προϋποθέσεων θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος να συνυπολογίσουν και τους γερμανικούς χρόνους ασφάλισης.
Λάβετε υπόψη πως ο συνυπολογισμός των χρόνων ασφάλισης πραγματοποιείται μόνο εντός των επιμέρους κρατών μελών και ξεχωριστά μεταξύ της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και των αντισυμβαλλόμενων με αυτήν κρατών και όχι μεταξύ τους. Εάν για παράδειγμα έχετε εργαστεί στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, στη Μεγάλη Βρετανία, στην Ιρλανδία και στον Καναδά, είναι δυνατός ο συνυπολογισμός των γερμανικών, βρετανικών και ιρλανδικών χρόνων ασφάλισης βάσει του Ευρωπαϊκού Δικαίου ή των γερμανικών με τους καναδικούς βάσει της γερμανο-καναδικής διμερούς συμφωνίας. Ο συνυπολογισμός όλων των χρόνων ασφάλισης που έχουν πραγματοποιηθεί (σε Γερμανία, Βρετανία, Ιρλανδία και Καναδά) για τη συμπλήρωση του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης των 45 ετών δεν είναι δυνατός.
Εξαιρέσεις προβλέπονται μόνο για τις νέες συμφωνίες, όπως για παράδειγμα η συμφωνία με τη Βραζιλία και την Ουρουγουάη. Οι νέες αυτές συμφωνίες επιτρέπουν και τον συνυπολογισμό των χρόνων ασφάλισης σε περισσότερα κράτη μέλη και το εκάστοτε αντισυμβαλλόμενο κράτος.
Ο συνυπολογισμός των χρόνων ασφάλισης που έχουν πραγματοποιηθεί σε κράτος, με το οποίο η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας δεν έχει συνάψει διμερή Συμφωνία Κοινωνικής Ασφάλισης με τους γερμανικούς χρόνους ασφάλισης, δεν είναι δυνατός για την εκπλήρωση των προϋποθέσεων θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
Κατά τα άλλα οι προϋποθέσεις χορήγησης μιας σύνταξης, όπως για παράδειγμα η επίτευξη του ορίου ηλικίας καθώς και η ύπαρξη αναπηρίας καθορίζονται αποκλειστικά από το εκάστοτε εθνικό δίκαιο. Έτσι μπορεί να συμβεί, βάσει της συνταξιοδοτικής ασφάλισης στο ένα κράτος να έχει ήδη θεμελιωθεί συνταξιοδοτικό δικαίωμα, ενώ οι προϋποθέσεις χορήγησης σύνταξης σε ένα άλλο κράτος να εκπληρωθούν σε μεταγενέστερο χρόνο, γιατί εκεί προβλέπεται, για παράδειγμα, ένα υψηλότερο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης. Ως εκ τούτου θα πρέπει να ενημερώνεστε έγκαιρα στο εκάστοτε κράτος για το πότε μπορείτε να λάβετε μια σύνταξη από αυτό καθώς και τον αργότερο χρόνο υποβολής μιας αίτησης συνταξιοδότησης. Για συμβουλές και βοήθεια μπορείτε να απευθύνεστε στα γραφεία πληροφόρησης και συμβουλευτικής υποστήριξης ή αντίστοιχα στον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα στο εξωτερικό.
Η αίτηση
Εάν ο τόπος της μόνιμης κατοικίας σας βρίσκεται σε άλλο κράτος μέλος ή αντισυμβαλλόμενο κράτος, μπορείτε να υποβάλετε την αίτηση για τη χορήγηση μιας γερμανικής σύνταξης τηρουμένων των προθεσμιών στον ασφαλιστικό φορέα του άλλου κράτους. Εάν ο τόπος της μόνιμης κατοικίας σας βρίσκεται στη Γερμανία, μπορείτε να υποβάλετε την αίτηση για τη χορήγηση μιας σύνταξης από άλλο κράτος μέλος ή αντισυμβαλλόμενο κράτος τηρουμένων των προθεσμιών στην Deutsche Rentenversicherung. Το ίδιο ισχύει και για τα ένδικα μέσα κατά αποφάσεων ασφαλιστικών φορέων του εξωτερικού.
Εάν υποβάλετε σε μια χώρα μια αίτηση συνταξιοδότησης και έχετε πραγματοποιήσει χρόνους ασφάλισης σε περισσότερα κράτη μέλη ή αντισυμβαλλόμενα κράτη, τότε ισχύει ταυτόχρονα ως αίτηση για την αντίστοιχη σύνταξη στο άλλο κράτος. Συνεπώς χρειάζεται να υποβάλετε μία μόνο αίτηση. Ο ασφαλιστικός φορέας, στον οποίο υποβάλλετε την αίτηση ενημερώνει τον ή τους άλλους αρμόδιους ασφαλιστικούς φορείς στο εξωτερικό και δρομολογεί τη διαδικασία συνταξιοδότησης.
Για αυτό σε κάθε περίπτωση αναφέρετε πάντα στην αίτησή σας και τους χρόνους ασφάλισης σε όλα τα κράτη μέλη ή τα αντισυμβαλλόμενα κράτη.
Εάν έχετε πραγματοποιήσει χρόνους ασφάλισης σε ένα κράτος, με το οποίο η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας δεν έχει συνάψει συμφωνία κοινωνικής ασφάλισης, θα πρέπει να επικοινωνήσετε μόνος σας με τον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα του συγκεκριμένου κράτους.
Εάν διαμένετε στη Γερμανία, μπορείτε να βρείτε στην ενότητα «Σύνταξη» στην υποενότητα υποβολής αίτησης περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία. Μπορείτε επίσης να κατεβάσετε και να εκτυπώσετε τα απαραίτητα γερμανικά έντυπα.
Εάν διαμένετε σε ένα κράτος μέλος ή σε αντισυμβαλλόμενο κράτος, σας συνιστούμε να υποβάλετε την αίτηση συνταξιοδότησης στον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα του κράτους διαμονής σας.
Λάβετε υπόψη πως στα διάφορα κράτη υπάρχουν μεγάλες διαφορές ως προς τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης. Σε ένα κράτος η σύνταξη γήρατος μπορεί, για παράδειγμα, να χορηγείται με τη συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας ενώ σε άλλα κράτη μόνο μετά το 67ό. Ως εκ τούτου είναι πάντα σημαντικό να ενημερώνεστε εκ των προτέρων για τα συνταξιοδοτικά σας δικαιώματα που ισχύουν στα κράτη του εξωτερικού.
Υπολογισμός σύνταξης
Για τον υπολογισμό της σύνταξης ισχύει η αρχή, σύμφωνα με την οποία κάθε κράτος μέλος ή αντισυμβαλλόμενο κράτος καταβάλλει τη σύνταξη μόνο βάσει των δικών του χρόνων ασφάλισης και των δικών του νομικών διατάξεων.
Ο συνυπολογισμός των χρόνων ασφάλισης πραγματοποιείται μόνο για τη συμπλήρωση των ελάχιστων χρόνων ασφάλισης και των ειδικών νομικών προϋποθέσεων της συνταξιοδότησης. Δεν πραγματοποιείται καμία καταβολή μιας συνολικής σύνταξης από ένα μόνο κράτος για λογαριασμό των άλλων κρατών στα οποία υπάρχουν χρόνοι ασφάλισης.
Εξαίρεση αποτελούν οι πολύ μικρές συντάξεις. Για αυτή την περίπτωση το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και ορισμένες συμφωνίες κοινωνικής ασφάλισης προβλέπουν την αποδοχή των χρόνων ασφάλισης του άλλου κράτους, εφόσον σε αυτό δεν έχει συμπληρωθεί ο ελάχιστος αριθμός μηνών ασφάλισης (για παράδειγμα λιγότερο από ένα έτος).
Εάν λοιπόν έχετε εργαστεί σε περισσότερα κράτη μέλη ή αντισυμβαλλόμενα κράτη, θα λάβετε από κάθε κράτος, στο οποίο πραγματοποιήσατε χρόνους ασφάλισης μια ξεχωριστή σύνταξη, εφόσον πληρούνται οι εκάστοτε προϋποθέσεις θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, παρά την εξαίρεση των «πολύ μικρών συντάξεων».
Επίσης το Ευρωπαϊκό Δίκαιο περιλαμβάνει ιδιαίτερες διατάξεις, σύμφωνα με τις οποίες οι χρόνοι ασφάλισης των άλλων κρατών μελών μπορούν να επηρεάσουν τον υπολογισμό της γερμανικής σύνταξης. Ως προς αυτό οι χρόνοι ασφάλισης στο εξωτερικό μπορούν να έχουν θετική επίδραση.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον υπολογισμό της σύνταξης σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο ανατρέξτε στο ενημερωτικό φυλλάδιο «Ζωή κι εργασία στην Ευρώπη».
Ζωή κι εργασία στην Ευρώπη
Deutsche Fassung
Καταβολή γερμανικής σύνταξης σε άλλο κράτος
Παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Στην περίπτωση συνήθους παραμονής στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι δικαιούχοι λαμβάνουν κατά κανόνα την πλήρη σύνταξη όπως στη Γερμανία, από όλους τους συνυπολογιζόμενους χρόνους καταβολής και μη καταβολής εισφορών. Αυτό ισχύει και για τα ασφαλιστικά δικαιώματα από χρόνους ασφάλισης που πραγματοποιήθηκαν εκτός της σημερινής επικράτειας της σημερινής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, αλλά περιλαμβάνονται στην γερμανική σύνταξη, όπως οι χρόνοι καταβολής εισφορών στην επικράτεια της γερμανικής αυτοκρατορίας ή οι χρόνοι καταβολής εισφορών και απασχόλησης βάσει του νόμου περί αλλοδαπών συντάξεων.
Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση συνήθους παραμονής στις χώρες Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Νορβηγία και Ελβετία. Όμως οι δικαιούχοι πρέπει να είναι πολίτες αυτών των κρατών, πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή επιζώντες των ανωτέρω.
Κατά περίπτωση μπορεί να υπάρξει μείωση, εάν η ήδη χορηγούμενη σύνταξη βασίζεται στην συμφωνία με την Πολωνία του 1975 και ως εκ τούτου οι πολωνικοί χρόνοι ασφάλισης περιλαμβάνονται στην γερμανική σύνταξη. Το ίδιο ισχύει εάν η γερμανική σύνταξη βασίζεται σε συμφωνία της πρώην Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας με τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία, την Τσεχία ή την Ουγγαρία. Σε περίπτωση καθυστέρησης δεν είναι δυνατή η εφαρμογή των ανωτέρω συμφωνιών.
Παραμονή σε αντισυμβαλλόμενα κράτη
Στην περίπτωση συνήθους παραμονής σε κράτη, με τα οποία η Γερμανία έχει συνάψει μια συμφωνία κοινωνικής ασφάλισης μπορεί επίσης να υπάρξουν περιορισμοί.
Δεν είναι δυνατή η καταβολή συντάξεων από χρόνους ασφάλισης που πραγματοποιήθηκαν εκτός της σημερινής επικράτειας της σημερινής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, αλλά περιλαμβάνονται στην γερμανική σύνταξη, όπως οι χρόνοι καταβολής εισφορών στην επικράτεια της γερμανικής αυτοκρατορίας ή οι χρόνοι καταβολής εισφορών και απασχόλησης βάσει του νόμου περί αλλοδαπών συντάξεων.
Κατά κανόνα στα αντισυμβαλλόμενα κράτη δεν υφίσταται συνταξιοδοτικό δικαίωμα λόγω ολικής μείωσης της ικανότητας προς εργασία, το οποίο στη Γερμανία θεμελιώνεται μόνο λόγω της κλειστής γερμανικής αγοράς μερικής απασχόλησης και όχι λόγω της ικανότητας απόδοσης. Το δικαίωμα συνταξιοδότησης λόγω ολικής μείωσης της ικανότητας προς εργασία λόγω κλειστής αγοράς μερικής απασχόλησης υφίσταται μόνο στα αντισυμβαλλόμενα κράτη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Ισραήλ, Κόσοβο, Μαρόκο, Μαυροβούνιο, Σερβία και Τυνησία.
Παραμονή σε τρίτα κράτη
Στην περίπτωση συνήθους παραμονής σε άλλα κράτη - εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στα κράτη της Ισλανδίας, του Λιχτενστάιν, της Νορβηγίας και της Ελβετίας καθώς και σε κράτη με τα οποία η Γερμανία έχει συνάψει συμφωνία κοινωνικής ασφάλισης - ισχύουν οι ίδιοι περιορισμοί όπως στα αντισυμβαλλόμενα κράτη.
Αυτό σημαίνει πως δεν είναι δυνατή η καταβολή συντάξεων από χρόνους ασφάλισης που πραγματοποιήθηκαν εκτός της σημερινής επικράτειας της σημερινής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, αλλά περιλαμβάνονται στην γερμανική σύνταξη. Κατά κανόνα δεν είναι δυνατή ούτε η καταβολή σύνταξης λόγω ολικής μείωσης της ικανότητας προς εργασία, για την οποία θεμελιώνεται στη Γερμανία δικαίωμα μόνο λόγω της γερμανικής ρυθμιζόμενης αγοράς ημιαπασχόλησης.
Σε αυτό προστίθεται πως οι χρόνοι ασφάλισης που πραγματοποιήθηκαν στην επικράτεια της πρώην ΛΔΓ, και λόγω του τόπου κατοικίας επανυπολογίστηκαν στις 18/05/1990 σύμφωνα με το δυτικό επίπεδο, χρήζουν αναπροσαρμογής στο σήμερα ακόμα χαμηλότερο ανατολικό επίπεδο σε τρίτες χώρες.
Επίσης η χορήγηση συντάξεων λόγω μερικής μείωσης της ικανότητας βιοπορισμού σε περίπτωση ανικανότητας προς εργασία και οι συντάξεις για εργάτες σε ορυχεία λόγω μειωμένης ικανότητας προς εργασία στα ορυχεία είναι δυνατή μόνον, εφόσον υπήρξε θεμελιωμένο δικαίωμα ήδη στο εσωτερικό.
Εμβάσματα στο εξωτερικό
Και στην περίπτωση συνήθους τόπου παραμονής σε άλλο κράτος εκτός Γερμανίας είναι δυνατή η αποστολή της σύνταξης μέσω εμβάσματος σε λογαριασμό του δικαιούχου που τηρείται σε τράπεζα στη Γερμανία. Η Deutsche Rentenversicherung αναλαμβάνει τα έξοδα εμβασμάτων. Υπάρχει επίσης και η κατ' εξαίρεση δυνατότητα ορισμού ενός έμπιστου προσώπου με λογαριασμό σε μια τράπεζα στη Γερμανία, εφόσον αυτό αναλαμβάνει να προωθεί τα χρήματα στον δικαιούχο.
Η αποστολή εμβασμάτων σε προσωπικό λογαριασμό που τηρείται σε μια τράπεζα στα κράτη SEPA της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, και τη Νορβηγία είναι επίσης δυνατή. Και σε αυτή την περίπτωση τα έξοδα για την αποστολή του εμβάσματος αναλαμβάνει η Deutsche Rentenversicherung.
Φυσικά το ποσό της σύνταξης μπορεί να εμβαστεί και σε τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου που τηρείται σε τραπεζικό ίδρυμα που δραστηριοποιείται σε κράτη άλλα από τα προαναφερθέντα. Για αυτό η Deutsche Rentenversicherung σε συνεργασία με την υπηρεσία Renten Service της Deutsche Post AG χρησιμοποιεί τυποποιημένους και οικονομικούς τρόπους πληρωμής, στους οποίους περιλαμβάνεται η μετατροπή στο νόμισμα του κράτους παραμονής. Όπως συμβαίνει στη Γερμανία ή στα άλλα προαναφερθέντα κράτη, η Deutsche Rentenversicherung αναλαμβάνει τα έξοδα αποστολής του εμβάσματος έως την πρώτη εξουσιοδοτημένη με την εντολή μεταφοράς χρημάτων συνεργαζόμενη τράπεζα. Η αναπλήρωση πιθανών πρόσθετων χρεώσεων μεταφοράς χρημάτων που επιβάλουν οι συμμετέχουσες στη διαδικασία τράπεζες, τα τέλη μετατροπής συναλλάγματος ή οι απώλειες λόγω συναλλαγματικών ισοτιμιών δεν είναι δυνατή. Με αυτά επιβαρύνεται ο δικαιούχος.
Για να καταστεί δυνατή η καταβολή της σύνταξης, η Deutsche Rentenversicherung χρειάζεται τον διεθνή κωδικό αναγνώρισης τράπεζας (BIC) και τον διεθνή αριθμό λογαριασμού (ΙΒΑΝ) του τραπεζικού λογαριασμού του δικαιούχου. Για τον σκοπό αυτό προβλέπονται δηλώσεις πληρωμής, στις οποίες τα στοιχεία του λογαριασμού βεβαιώνονται και από την τράπεζα. Για την Ιταλία και τον Καναδά/ΗΠΑ υπάρχουν ξεχωριστές δηλώσεις πληρωμής.
Βεβαίωση ζωής
Στην περίπτωση συνήθους διαμονής σε άλλο κράτος εκτός Γερμανίας η υπηρεσία Renten Service της Deutsche Post AG ελέγχει μία φορά το χρόνο στα μέσα του έτους, εάν ο δικαιούχος βρίσκεται ακόμα εν ζωή. Για τον σκοπό αυτό του αποστέλλεται μια γραπτή Βεβαίωση ζωής, την οποία πρέπει υποβάλει προς θεώρηση και να την αποστείλει άμεσα πίσω. Οι θεωρήσεις των βεβαιώσεων πραγματοποιούνται κατά κανόνα από όλες τις δημόσιες αρχές και τους φορείς συνταξιοδοτικής ασφάλισης καθώς και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας διαμονής και επικουρικά και από τις γερμανικές προξενικές αρχές.
Ορισμένα κράτη, όπως το Βέλγιο, η Φινλανδία, το Ισραήλ, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Αυστρία, η Πολωνία, η Σουηδία, η Ελβετία και η Ισπανία αναφέρουν τον θάνατο του δικαιούχου, έτσι ώστε σε αυτές τις περιπτώσεις να μην είναι απαραίτητη μια έγγραφη βεβαίωση.
Deutsche Fassung
Μεταφορά τόπου μόνιμης κατοικίας σε άλλο κράτος
Υποχρέωση κοινοποίησης
Λάβετε υπόψη, πως ακόμα και μια σύνταξη που έχει ήδη εγκριθεί ενδέχεται κατά περίπτωση να υποστεί μειώσεις ή ακόμα και να κοπεί, εάν μεταφέρετε τον τόπο της μόνιμης σας κατοικίας σε ένα άλλο κράτος. Κατά κανόνα η σύνταξη δεν μεταβάλλεται, υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις. Ως εκ τούτου είστε υποχρεωμένος από το νόμο να ενημερώσετε άμεσα στην περίπτωση μεταφοράς του τόπου της μόνιμης κατοικίας σας. Μπορείτε να βεβαιωθείτε για το ύψος της σύνταξης που δικαιούστε σε ένα άλλο κράτος και να αποφύγετε ενδεχόμενες αξιώσεις επιστροφής.
Σχετικά με τη μεταφορά της μόνιμής σας κατοικίας θα πρέπει να ενημερώσετε την υπηρεσία Renten Service της Deutsche Post AG κατά το δυνατό δύο μήνες πριν τη μετεγκατάστασή σας, προκειμένου η σύνταξή σας να συνεχίσει να καταβάλλεται αδιάλειπτα. Γιατί ακόμα κι εάν το ύψος της σύνταξής σας παραμείνει αμετάβλητο, για τεχνικούς λόγους η προσαρμογή θα απαιτήσει ορισμένο χρόνο. Η διεύθυνση είναι:
Deutsche Post AG
Niederlassung Renten Service
13496 Berlin
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Τηλέφωνο: +49 221 569 2777
Φαξ: +49 221 569 2778
Φυσικά μπορείτε εναλλακτικά να ενημερώσετε και τον αρμόδιο για εσάς φορέα συνταξιοδοτικής ασφάλισης.
Για τον έλεγχο του συνταξιοδοτικού σας δικαιώματος αναφέρετε, εφόσον τα γνωρίζετε, τα παρακάτω στοιχεία:
- Την τρέχουσα υπηκοότητά σας,
- Το κράτος, στο οποίο σκοπεύετε να διαμείνετε,
- Εάν θέλετε να διαμείνετε εκεί προσωρινά ή μόνιμα και για πόσο χρόνο,
- Τη νέα σας διεύθυνση,
- Τα στοιχεία του νέου σας ή του παλαιού τραπεζικού λογαριασμού με BIC και IBAN
- Την ημερομηνία στην οποία προτίθεστε να μεταφέρετε τον τόπο διαμονής σας.
Κοινοποιήστε τα ως άνω στοιχεία όσο το δυνατόν πληρέστερα αναφέροντας και τον Αριθμό Μητρώου Ασφαλισμένου σας.
Συμβουλευτική υποστήριξη και πληροφόρηση
Πριν την οριστική απόφαση μιας μετεγκατάστασης εννοείται πως μπορείτε να ενημερωθείτε σε εμάς σχετικά με τα γερμανικά σας συνταξιοδοτικά δικαιώματα σε ένα άλλο κράτος. Για μια προσωπική συμβουλευτική ενημέρωση μπορείτε να κανονίσετε μια συνάντηση σε κάποιο από τα γραφεία μας πληροφόρησης και συμβουλευτικής υποστήριξης.
Φυσικά η Deutsche Rentenversicherung μπορεί να σας στείλει και μια γραπτή ενημέρωση σχετικά με τα γερμανικά σας συνταξιοδοτικά δικαιώματα σε ένα ορισμένο κράτος. Μια σύντομη κοινοποίηση στον φορέα συνταξιοδοτικής σας ασφάλισης αρκεί. Σε αυτήν αναφέρετε την τρέχουσα υπηκοότητά σας, καθώς και το κράτος στο οποίο ενδιαφέρεστε να εγκατασταθείτε κι εάν θέλετε να παραμείνετε εκεί προσωρινά ή μόνιμα. Στο ερώτημά σας καταστήστε σαφές πως δεν πρόκειται παρά για μια ενημέρωση σχετικά με τις συνέπειες μιας - ενδεχόμενης - μετεγκατάστασης, προς αποφυγή παρεξηγήσεων. Εάν τελικά αποφασίσετε να μεταφέρετε τον τόπο κατοικίας σας σε άλλο κράτος ενημερώστε μας εγκαίρως σχετικά.
Ασφάλιση ασθενείας και φροντίδας
Ο τρόπος ασφάλισης ασθενείας και φροντίδας σε άλλο κράτος είναι κάτι που σίγουρα είναι σημαντικό για εσάς να γνωρίζετε. Αυτό εξαρτάται από το καθεστώς της έως τώρα ασφάλισής σας, το κράτος παραμονής σας, εάν η παραμονή σας εκεί είναι προσωρινή ή μόνιμη, και από το εάν λαμβάνετε σύνταξη και τη χώρα παραμονής σας. Σχετικά υπάρχουν ιδιαίτεροι Κανονισμοί, οι οποίοι ισχύουν για τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και τα κράτη της Ισλανδίας, του Λιχτενστάιν, της Νορβηγίας και της Ελβετίας.
Υπό ορισμένες προϋποθέσεις η Deutsche Rentenversicherung μπορεί να σας χορηγήσει και ένα επίδομα για τις ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλετε για τον κλάδο ασθενείας σε άλλο κράτος.
Εάν έχετε ερωτήσεις σχετικά με την ασφάλιση ασθενείας και φροντίδας στο εξωτερικό απευθυνθείτε στο ταμείο ασφάλισής σας.
Deutsche Fassung
Γραφεία διασύνδεσης
Γερμανικά γραφεία διασύνδεσης
Στην Deutsche Rentenversicherung ως γραφείο διασύνδεσης μπορούν να απευθύνονται ασφαλισμένοι που έχουν πραγματοποιήσει χρόνους ασφάλισης ή διαμένουν στο εξωτερικό.
Μπορείτε να απευθύνεστε σε εμάς, εάν
- ως αλλοδαπός/-ή υπήκοος διαμένετε εκτός της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.
- ως αλλοδαπός/-ή υπήκοος διαμένετε στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας και έχετε πραγματοποιήσει και χρόνους ασφάλισης στο εξωτερικό.
- διαμένετε στο εξωτερικό.
- είστε Γερμανός/-ίδα υπήκοος και έχετε πραγματοποιήσει χρόνους ασφάλισης στο εξωτερικό.
Εμείς
- θα επεξεργαστούμε την αίτησή σας για τη χορήγηση σύνταξης από την Deutsche Rentenversicherung.
- θα επεξεργαστούμε την αίτησή σας για επιστροφή εισφορών από την Deutsche Rentenversicherung.
- θα διαβιβάσουμε την αίτησή σας για χορήγηση αλλοδαπής σύνταξης στον αρμόδιο ασφαλιστικό φορέα στο εξωτερικό, εάν ο τόπος κατοικίας σας βρίσκεται στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας.
- θα καταβάλουμε τη γερμανική σύνταξη στο εξωτερικό, εφόσον ο τόπος μόνιμης κατοικίας σας είναι στο εξωτερικό.
- θα σας στείλουμε, εφόσον το επιθυμείτε, πληροφορίες σχετικά με τη σύνταξη.
Η επεξεργασία ερωτήσεων και αιτήσεων - αναφορικά με το Δίκαιο των διμερών συμφωνιών και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο - πραγματοποιείται στη Γερμανία από διαφορετικούς ασφαλιστικούς φορείς. Εάν έχετε ζήσει ή εργαστεί σε ένα η περισσότερα κράτη μέλη ή αντισυμβαλλόμενα κράτη, θα σας παράσχουν υποστήριξη
- η Deutsche Rentenversicherung Bund
- η Deutsche Rentenversicherung Knappschaft-Bahn-See ή
- ένας περιφερειακός φορέας της Deutsche Rentenversicherung.
Αρμόδιος για εσάς είναι καταρχήν πάντα ο ασφαλιστικός φορέας, στον οποίον καταβάλατε τελευταία τις γερμανικές σας ασφαλιστικές εισφορές.
Εάν καταβάλατε την τελευταία σας γερμανική εισφορά στην Deutsche Rentenversicherung Bund (πρώην Bundesversicherungsanstalt für Angestellte – BfA), μπορείτε να απευθύνεστε εκεί.
Εάν σε κάποια στιγμή καταβάλατε τουλάχιστον μία γερμανική εισφορά στην Deutsche Rentenversicherung Knappschaft-Bahn-See (πρώην Bundesknappschaft, Bahnversicherungsanstalt und Seekasse), τότε αυτή είναι ο αρμόδιος για εσάς φορέας.
Εάν καταβάλατε την τελευταία σας γερμανική εισφορά σε έναν περιφερειακό φορέα ασφάλισης (πρώην Landesversicherungsanstalten – LVA’en -), θα σας παράσχει υποστήριξη ο αρμόδιος για το εκάστοτε κράτος μέλος ή το αντισυμβαλλόμενο κράτος περιφερειακός φορέας:
Αντισυμβαλλόμενο κράτος ή κράτος μέλος | Αρμόδιος γερμανικός ασφαλιστικός φορέας |
---|
Αυστραλία | Deutsche Rentenversicherung Oldenburg-Bremen |
Βέλγιο | Deutsche Rentenversicherung Rheinland |
Βοσνία-Ερζεγοβίνη | Deutsche Rentenversicherung Bayern Süd |
Βραζιλία | Deutsche Rentenversicherung Nordbayern |
Βουλγαρία | Deutsche Rentenversicherung Mitteldeutschland |
Χιλή | Deutsche Rentenversicherung Rheinland |
Δανία | Deutsche Rentenversicherung Nord |
Δημοκρατία της Αλβανίας | Deutsche Rentenversicherung Rheinland |
Εσθονία | Deutsche Rentenversicherung Nord |
Φινλανδία | Deutsche Rentenversicherung Nord |
Φιλιππίνες | Deutsche Rentenversicherung Braunschweig-Hannover |
Γαλλία |
Deutsche Rentenversicherung Rheinland-Pfalz
(σε ορισμένες εξαιρέσεις και η Deutsche Rentenversicherung Saarland)
|
Ελλάδα | Deutsche Rentenversicherung Baden-Württemberg |
Μεγάλη Βρετανία | Deutsche Rentenversicherung Nord |
Ινδία | Deutsche Rentenversicherung Nord |
Ιρλανδία | Deutsche Rentenversicherung Nord |
Ισλανδία | Deutsche Rentenversicherung Westfalen |
Ισραήλ | Deutsche Rentenversicherung Rheinland |
Ιταλία |
Deutsche Rentenversicherung Schwaben
(σε ορισμένες εξαιρέσεις και η Deutsche Rentenversicherung Saarland)
|
Ιαπωνία | Deutsche Rentenversicherung Braunschweig-Hannover |
Καναδάς | Deutsche Rentenversicherung Nord |
Κόσοβο | Deutsche Rentenversicherung Bayern Süd |
Κροατία | Deutsche Rentenversicherung Bayern Süd |
Λετονία | Deutsche Rentenversicherung Nord |
Λιχτενστάιν | Deutsche Rentenversicherung Baden-Württemberg |
Λιθουανία | Deutsche Rentenversicherung Nord |
Λουξεμβούργο |
Deutsche Rentenversicherung Rheinland-Pfalz
(σε ορισμένες εξαιρέσεις και η Deutsche Rentenversicherung Saarland)
|
Μάλτα | Deutsche Rentenversicherung Schwaben |
Μαρόκο | Deutsche Rentenversicherung Schwaben |
Βόρεια Μακεδονία | Deutsche Rentenversicherung Bayern Süd |
Μαυροβούνιο | Deutsche Rentenversicherung Bayern Süd |
Ολλανδία | Deutsche Rentenversicherung Westfalen |
Νορβηγία | Deutsche Rentenversicherung Nord |
Αυστρία | Deutsche Rentenversicherung Bayern Süd |
Πολωνία | Deutsche Rentenversicherung Berlin-Brandenburg |
Πορτογαλία | Deutsche Rentenversicherung Nordbayern |
Δημοκρατία της Κορέας | Deutsche Rentenversicherung Braunschweig-Hannover |
Ρουμανία | Deutsche Rentenversicherung Nordbayern |
Σουηδία | Deutsche Rentenversicherung Nord |
Ελβετία | Deutsche Rentenversicherung Baden-Württemberg |
Σερβία | Deutsche Rentenversicherung Bayern Süd |
Σλοβακία | Deutsche Rentenversicherung Bayern Süd |
Σλοβενία | Deutsche Rentenversicherung Bayern Süd |
Ισπανία | Deutsche Rentenversicherung Rheinland |
Τσεχία | Deutsche Rentenversicherung Bayern Süd |
Τυνησία | Deutsche Rentenversicherung Schwaben |
Τουρκία | Deutsche Rentenversicherung Nordbayern |
Ουγγαρία | Deutsche Rentenversicherung Mitteldeutschland |
ΗΠΑ | Deutsche Rentenversicherung Nord |
Κύπρος (ελληνικό τμήμα) | Deutsche Rentenversicherung Baden-Württemberg |
Η συμβουλή μας: Εάν δεν έχετε καταβάλει γερμανικές εισφορές ή δεν γνωρίζετε σε ποιον ασφαλιστικό φορέα καταβάλατε τελευταία τις γερμανικές ασφαλιστικές σας εισφορές, απλά απευθυνθείτε σχετικά στην Deutsche Rentenversicherung Bund. Θα εντοπίσει τον αρμόδιο για σας φορέα συνταξιοδοτικής ασφάλισης και θα διαβιβάσει το ερώτημα ή την αίτησή σας σε αυτόν.
Γραφεία διασύνδεσης εξωτερικού
Για τα σημεία στα οποία μπορούν να απευθύνονται οι ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι στα γραφεία διασύνδεσης του εξωτερικού μπορείτε να ανατρέξετε στη λίστα συνδέσμων του φορέα συνταξιοδοτικής ασφάλισης στα άλλα κράτη μέλη και τα αντισυμβαλλόμενα κράτη.
Επίσης η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσα από την ελεύθερα προσβάσιμη στο κοινό βάση δεδομένων Δημόσιος Κατάλογος Ιδρυμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης EESSI παρέχει πληροφορίες σχετικά με τους αρμόδιους φορείς της κοινωνικής ασφάλισης των κρατών μελών της ΕΕ.
Δημόσιος Κατάλογος Ιδρυμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης EESSI
Deutsche Fassung